Ο
19ος αιώνας σημαδεύει ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή ιστορική πορεία καθώς και την
εθνική μας υπόσταση και ολοκλήρωση, όπως φανερώνεται στις διάφορες
εξεγέρσεις
και στους επαναστατικούς αγώνες για την
αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Ειδικότερα, όσον αφορά τη Μακεδονία, η συνθήκη
του Αγίου Στεφάνου του 1878 εντείνει την αγωνία των αλύτρωτων κατοίκων της και
γίνεται η αφορμή για την κήρυξη της επανάστασης του 1878 στην περιοχή του
Ολύμπου και των Πιερίων.
Ηγετική μορφή της ανταρσίας του Κολινδρού και
της ευρύτερης περιοχής υπήρξε ο φλογερός πατριώτης, επίσκοπος Κίτρους Νικόλαος
Λούσης. Ως έμπειρη ηγετική και επαναστατική μορφή καθοδήγησε το αυθόρμητο και
γενικό ξέσπασμα των κατοίκων της περιοχής ενάντια στον κατακτητή και έδωσε
πρώτος το σύνθημα της θυσίας και του αγώνα πυρπολώντας το Επισκοπικό Μέγαρο,
για να μην πέσουν τα ιερά κειμήλια στα χέρια των Τούρκων, καθώς πλησίαζε η
λαίλαπα. Ο τραγικός επίλογος για τους επαναστάτες γράφτηκε στη μονή των Αγίων
Πάντων, όπου είχαν καταφύγει τα γυναικόπαιδα με προτροπή του επισκόπου. Αυτός
υπήρξε ο τόπος του μαρτυρίου τους, ενώ και ο ίδιος ο Νικόλαος Λούσης ύστερα από
περιπέτειες βρέθηκε πρόσφυγας στον Πειραιά, όπου πέθανε με την πίκρα της
αποτυχίας, αλλά με ήρεμη τη συνείδησή του ότι έκανε το χρέος του προς την
πατρίδα.
Σήμερα που τα σύννεφα πάλι πυκνώνουν και οι
καιροί είναι απειλητικοί, χρειάζεται να διατηρήσουμε όλοι στο ακέραιο την
αίσθηση του συλλογικού χρέους, να ξαναζωντανέψουμε το ρίγος της επίγνωσης για
την πατρίδα, να εδραιώσουμε την ενότητά μας και την κοινωνική μας συνοχή, ώστε
να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τα αγαθά της ελευθερίας. Έτσι μόνο θα διασφαλίσουμε
τη συλλογική μας αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία μας και θα χαράξουμε το μέλλον μας
σύμφωνα με τους οραματισμούς μας.
Ευάγγελος Β. Λαγδάρης
