Η χρήση των παραδοσιακών ναρκωτικών όπως η ηρωίνη μειώνεται, αλλά εμφανίζονται νέα και δυνητικά τοξικά «νόμιμα ναρκωτικά» σε ποσοστό ρεκόρ και
συγκεκριμένα «δύο την εβδομάδα», σύμφωνα με νέα έκθεση της ΕΕ που δημοσίευσε την Πέμπτη (4 Ιουνίου).
Συνολικά 101 νέες ψυχοδραστικές ουσίες ανιχνεύθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το περασμένο έτος, έναντι 81 το 2013. Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός της ΕΕ για τα ναρκωτικά , με έδρα τη Λισαβόνα, παρακολουθεί σήμερα περισσότερα από 450 «νόμιμα ναρκωτικά», περισσότερο από το ήμισυ εκ των οποίων έχει εντοπιστεί τα τελευταία τρία χρόνια.
«Η επικράτηση της χρήσης των ουσιών αυτών φαίνεται να είναι χαμηλή», αναφέρει η έκθεση. «Ωστόσο, ακόμη και η περιορισμένη χρήση των ουσιών αυτών μπορεί να εγκυμονεί ανησυχία, λόγω της σοβαρής τοξικότητας ορισμένων».
Τα νόμιμα ναρκωτικά περιέχουν χημικές ουσίες που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα με τα παράνομα ναρκωτικά όπως η κοκαΐνη ή έκσταση, αλλά όμως δεν έχουν ακόμη απαγορευθεί. Πολλά εξ αυτών μάλιστα αγοράζονται online, με την Υπηρεσία της ΕΕ να έχει εντοπίσει περίπου 650 δικτυακούς τόπους που πωλούν νόμιμα ναρκωτικά στους Ευρωπαίους. Πολλοί χρησιμοποιούν ανώνυμο λογισμικό και εικονικά νομίσματα όπως Bitcoin προκειμένου να αποφύγουν αρχές.
«Η ανάπτυξη των online και εικονικών αγορών ναρκωτικών συνιστούν μείζονες προκλήσεις για την επιβολή του νόμου και τις πολιτικές ελέγχου των ναρκωτικών», ανέφερε η έκθεση.
Υπογράμμισε ότι υπάρχουν «σχετικά θετικά» σημάδια όσον αφορά στα παραδοσιακά ναρκωτικά, ιδιαίτερα της ηρωίνης η οποία είναι αντιμέτωπη με μια «γενική στασιμότητα της ζήτησής της».
Ο αριθμός των ατόμων που ζητούν θεραπεία από τον εθισμό σε ηρωίνη έχουν μειωθεί σημαντικά: από 59.000 το 2007 σε 23.000 το 2013. Περίπου οι μισοί τοξικομανείς της Ευρώπης (που είναι συνολικά 1.300.000) είναι τώρα σε θεραπεία. Η αστυνομία, επίσης, έχει προβεί σε κατάσχεση λιγότερης ηρωίνης – 5,6 τόνους το 2013, χαμηλό δεκαετίας – γεγονός που θεωρείται ως ένδειξη μειωμένης διακίνησης.
Ωστόσο, ο οργανισμός προειδοποιεί ότι η αύξηση της παραγωγής στο Αφγανιστάν θα μπορούσε να ενισχύσει τις προμήθειες στην Ευρώπη. Ακόμη, οι λαθρέμποροι διαφοροποιούν τις διαδρομές τους, διερχόμενοι πλέον όχι μόνο μέσα από τα Βαλκάνια, αλλά και με αεροπλάνα και πλοία απευθείας από την Αφρική και την Αραβική Χερσόνησο.
«Οι αλλαγές στη δραστηριότητα επιβολής του νόμου, η αστάθεια και οι ένοπλες συγκρούσεις, καθώς και οι πολλαπλές και ταχείες διασυνδέσεις που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση, είναι ανάμεσα σε μια ποικιλία παραγόντων που μπορούν να αλλάξουν τις οδούς διακίνησης», δήλωσε ο διευθυντής του οργανισμού, Wolfgang Götz.
Ανέφερε επίσης ότι δύο εργαστήρια επεξεργασίας, που μετατρέπουν τη μορφίνη σε ηρωίνη, ανακαλύφθηκαν στην Ισπανία τα τελευταία δύο χρόνια.
Μεταξύ των διεγερτικών, το πιο κοινό παράνομο ναρκωτικό είναι η κοκαΐνη, η οποία χρησιμοποιείται από περίπου 3,4 εκατομμύρια ενήλικες τα τελευταία χρόνια, ακολουθούμενη από την έκσταση, που χρησιμοποιείται από περίπου 2.1 ενήλικες.
8 από τις 11 ευρωπαϊκές χώρες που είχαν στοιχεία σχετικά με τη χρήση κοκαΐνης, έκαναν λόγο για σημαντική μείωση.
Το πιο δημοφιλές ναρκωτικό στην Ευρώπη παρέμεινε η κάνναβης, που χρησιμοποιείται από 19.300.000 ενήλικες τα τελευταία χρόνια, ενώ εκτιμάται ότι 1% του πληθυσμού κάνει χρήση σε καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή βάση.
Οι τάσεις είναι μικτές, με ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Ισπανία και η Βρετανία, να καπνίζουν λιγότερη κάνναβη, ενώ άλλες χρησιμοποιούν περισσότερο, όπως η Γαλλία, η Βουλγαρία και οι σκανδιναβικές χώρες.
EurActiv
*φωτογραφία [Joel Schalit/Flickr]