Ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος – ΣΕΒΕ και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT-HELLAS κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου μετά και την πρόσφατη ανακοίνωση της
Ρωσίας σχετικά με την απαγόρευση των εισαγωγών φρούτων και λαχανικών – από σήμερα 1η Αυγούστου - από την Πολωνία, εμπάργκο το οποίο αναμένεται να έχει εφαρμογή και σε τρόφιμα, τα οποία διακινούνται μέσω αυτής της χώρας. Η εξέλιξη αυτή εκτιμάται ότι θα επηρεάσει μερικώς την εξαγωγή οπωροκηπευτικών προς τη συγκεκριμένη αγορά, με τίμημα το υψηλότερο μεταφορικό κόστος.
Ωστόσο, οι ανησυχίες του ΣΕΒΕ και του INCOFRUIT εντείνονται, καθώς υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο η Ρωσία να επεκτείνει τους περιορισμούς σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., επικαλούμενη κυρίως ποιοτικά και φυτοϋγειονομικά προβλήματα στα εισαγόμενα προϊόντα, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο στόχαστρο.
Η Ρωσία αποτελεί τα τελευταία χρόνια αγορά-στόχο για τους Έλληνες εξαγωγείς με την αξία των εξαγωγών ωστόσο να μην υπερβαίνει διαχρονικά τα 0,5 δις €.
Ένα μεγάλο ποσό των ελληνικών εξαγωγών προς Ρωσία προέρχεται από τον αγροδιατροφικό κλάδο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη Eurostat, οι εξαγωγές τροφίμων-ποτών στη Ρωσία το 2013 ανήλθαν σε 162 εκ. €, αποτελώντας το 3,7% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών του κλάδου στον κόσμο και το 40% των ελληνικών εξαγωγών στη συγκεκριμένη αγορά.
Ειδικότερα, οι εξαγωγές νωπών λαχανικών & φρούτων την προηγούμενη χρονιά (2013) στη Ρωσία έφτασαν τα 108 εκ. €, αποτελώντας το 12,8% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών του κλάδου στον κόσμο.
Με βάση μάλιστα στοιχεία από τις ρωσικές αρχές, η Ελλάδα κατατάσσεται ως ο 17οςπρομηθευτής της Ρωσίας. Σύμφωνα με στοιχεία της, το 2013 πάνω από 140.000 τόνοι εξήχθησαν στη Ρωσία, από τους οποίους 122.000 τόνοι απευθείας εξαγωγή από Ελλάδα, ενώ περίπου 20.000 τόνοι προήλθαν από προωθήσεις από τη Λιθουανία, τη Μολδαβία και άλλες χώρες. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, από 43.000 τόνους το 2004, το 2012 οι εισαγωγές από την χώρα μας ανήλθαν στους 158.000 τόνους.
Σε ό,τι αφορά τον κλάδο των παρασκευασμένων λαχανικών και φρούτων, οι εξαγωγές της χώρας μας το 2013 προς τη Ρωσία ανήλθαν σε 25,6 εκ. € και ειδικότερα της κομπόστας ροδάκινου τα 5,3 εκ. €. Επίσης, σημαντικό είναι το γεγονός ότι κατά το τελευταίο έτος το 41% των συνολικών εξαγωγών νωπού ροδάκινου κατευθύνθηκε στην αγορά της Ρωσίας (αξία 34,5 εκ. €). Κυριότερο εξαγωγικό ελληνικό φρούτο αυτή την εποχή στη Ρωσία είναι το ροδάκινο, οι δε αντίστοιχες εξαγωγές βρίσκονται περίπου στο μέσο της τρέχουσας εμπορικής περιόδου.
Αυτό που τονίζουν ο ΣΕΒΕ και ο ΙNCOFRUIT είναι το γεγονός ότι στην απόφαση της ΕΕ για επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη τα διαφορετικά εθνικά συμφέροντα των χωρών μελών και οι επιπτώσεις στην οικονομία τους.
Η Ελλάδα και οι εξαγωγείς του αγροδιατροφικού κλάδου έχουν αναπτύξει και επιδιώκουν να διευρύνουν περαιτέρω τα μερίδια τους στη ρωσική αγορά, όντας πιο εξαρτημένοι από τη συγκεκριμένη αγορά σε σχέση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους εταίρους της. Ρωσία και Ελλάδα έχουν αναπτύξει μακροχρόνιες εμπορικές και εν γένει οικονομικές σχέσεις και συνδέονται με ισχυρούς δεσμούς, τα δε ελληνικά νωπά προϊόντα έχουν καθιερωθεί στη συνείδηση των Ρώσων καταναλωτών λόγω της παραδοσιακά υψηλής ποιότητας, ασφάλειας και γεύσης τους.
Οι δύο φορείς ζητούν από την Ελληνική Κυβέρνηση να εξαντλήσει κάθε διαπραγματευτική δυνατότητα με τη Ρωσική πλευρά ώστε να αποφευχθεί κάθε μέτρο απαγόρευσης εισαγωγής ελληνικών, ιδίως δε νωπών, προϊόντων στη Ρωσία.
Τονίζεται μάλιστα ότι οποιαδήποτε σχετική απαγόρευση θα έχει πολλαπλάσιες επιπτώσεις τόσο στο εισόδημα των παραγωγών όσο και στους Έλληνες εξαγωγείς καθώς, αφενός θα χαθεί το μερίδιο αγοράς που έχει κατακτηθεί καθώς η ρωσική πλευρά θα στραφεί σε εναλλακτικούς προμηθευτές αγροτικών προϊόντων, αφετέρου δε δεν θα μπορέσουν να διοχετευθούν τα αδιάθετα ευπαθή προϊόντα σε άλλες αγορές, αφού, σε περίπτωση επέκτασης των περιορισμών από τη ρωσική πλευρά, αυτές θα κατακλυστούν από αντίστοιχα προϊόντα σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, επηρεάζοντας μάλιστα το σύνολο των τιμών και της ζήτησης όλων των νωπών.
Εξυπακούεται ότι θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια η όποια απαγόρευση να αποκλειστεί και για όλα τα άλλα προϊόντα, πλην των αγροτικών - νωπών και μεταποιημένων, αλλά και να ληφθεί μέριμνα και για άλλους τομείς της οικονομίας που επηρεάζονται από τη σχέση ΕΕ-Ρωσίας όπως είναι ο τουρισμός και οι μεταφορές.
ΣΕΒΕ και INCOFRUIT επισημαίνουν συμπληρωματικά ότι σε περίπτωση συνέχισης και επέκτασης του εμπορικού πολέμου μεταξύ ΕΕ-Ρωσίας και εφόσον ελληνικά και γενικότερα κοινοτικά νωπά προϊόντα μείνουν αδιάθετα και ουσιαστικά καταστραφούν, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα στήριξης από την ΕΕ για όλους τους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα παραγωγής-διάθεσης αυτών των προϊόντων (παραγωγούς-τυποποιητές/ διακινητές, μεταποιητές, εμπόρους).