Με αφορμή τα εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή 16 Αυγούστου 2013 στους χώρους του Τουρκικού προξενείου στη Θεσσαλονίκη του ανακαινισμένου σπιτιού (;) των παιδικών χρόνων του Κεμάλ Ατατούρκ, δημοσιεύουμε ένα παλιότερο άρθρο της Πομακικής εφημερίδας "Ζαγάλισα" που σύμφωνα με τις πληροφορίες της, καταρίπτεται ο μύθος του φερόμενου ως σπιτιού, που στεγάζεται πλέον το Τουρκικό προξενείο, του Μουσταφά Κεμάλ.
Η Ζαγάλισα αποκαλύπτει μετά από προσεκτική επιτόπια έρευνα πολλών μηνών, ότι ο ισχυρισμός της γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ (Ατατούρκ) στη Θεσσαλονίκη είναι ένα μεγάλο και ωραίο ΠΑΡΑΜΥΘΙ, για να κοροϊδεύουν οι Τούρκοι τους εαυτούς τους, αλλά και πολλούς μουσουλμάνους από τη Θράκη. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να τονώσουν το εθνικό φρόνημα, έχει δοθεί «γραμμή», ώστε οποιοδήποτε τουριστικό γκρουπ «Τούρκων» της Ελληνικής Θράκης αποτελούμενο από πολιτιστικούς συλλόγους και κυρίως δημοτικά σχολεία, επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη, να πηγαίνει συμβολικά πρώτα στο …σπίτι του Κεμάλ και μετά οπουδήποτε αλλού. Για τον τουρκικό εθνικισμό το ιστορικότερο αξιοθέατο της Θεσσαλονίκης είναι το …σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ!
Σε πολλά φύλλα των τουρκόφωνων εφημερίδων καταχωρούνται όλο και πιο συχνά φωτογραφίες από συλλόγους και μειονοτικά σχολεία της Θράκης τα οποία επισκέπτονται το …σπίτι του μεγάλου ηγέτη! Έχει γίνει πλέον της μόδας για κάθε «Τούρκο» της Θράκης! Μόνο που το προσκύνημα είναι σε μαϊμού μέρος…
Ο Κεμάλ, δεν γεννήθηκε στην κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη της εποχής εκείνης (δεν ήταν «πρωτευουσιάνος» όπως θέλει να τον παρουσιάζει ο Τουρκικός εθνικισμός), αλλά σε ένα μικρό χωριουδάκι έξω από τον Λαγκαδά, την Χρυσαυγή, όπου μέχρι τα οκτώ περίπου χρόνια του φύλαγε αγελάδες και πρόβατα στους γύρω λόφους! Εκεί πήγε στο δημοτικό σχολείο. Φυσικά σε καμιά τουρκική βιογραφία ή εγκυκλοπαίδεια δεν θα διαβάσετε αυτή την αλήθεια.
Η αλήθεια
Η Ζαγάλισα εδώ και πολλούς μήνες έχει ξεκινήσει μία μεγάλη επιτόπια (και βιβλιογραφική) έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας (ένα τμήμα μόνο) παρουσιάζονται σε αυτό το φύλλο και οι αναγνώστες μας, θα μάθουν αλήθειες που θα αλλάξουν την εικόνα που είχαν για τα πράγματα και για άλλη μια φορά θα αποδειχθεί το πόσο εύκολα οι Τούρκοι, χρησιμοποιούν το ψέμα για να πετύχουν τους στόχους τους. Η αλήθεια όμως δεν κρύβεται και για να χρησιμοποιήσουμε μια δική τους παροιμία «Ο ήλιος δεν κρύβεται με την λάσπη»!
Μαρτυρίες από τη Χρυσαυγή
Όταν οι χριστιανοί ανατολικοθρακιώτες πρόσφυγες πρωτοήρθαν (1922) στο Σαρίγερ (σήμερα Χρυσαυγή), οι Τούρκοι του χωριού δεν είχαν φύγει ακόμα. Έφευγαν σταδιακά κατά ομάδες και χρειάστηκε ένας περίπου χρόνος για να φύγει και η τελευταία οικογένεια. Στο διάστημα αυτό συγκατοίκησαν χριστιανοί πρόσφυγες και ντόπιοι μουσουλμάνοι.
Μάλιστα, αναπτύχθηκαν και κάποιες φιλίες παρά τις εντάσεις της εποχής. Από τους ντόπιους μουσουλμάνους κατοίκους του χωριού έμαθαν οι Έλληνες ότι, ο Κεμάλ είχε γεννηθεί στο χωριό αυτό και μέχρι περίπου οκτώ χρονών είχε μεγαλώσει εκεί. Μάλιστα, λίγα χρόνια πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών, στην Χρυσαυγή, ζούσε και η γριά μαμή που τον είχε ξεγεννήσει (η Φατμέ Χανούμ), η οποία πρέπει να πέθανε γύρω στο 1911.
Τότε, αρχές της δεκαετίας του 1920, ο τουρκικός εθνικισμός δεν είχε προλάβει να δημιουργήσει το μύθο ότι ο Κεμάλ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έτσι ήταν πολύ φυσικό να γνωρίζουν όλοι και να λένε την αλήθεια.
Στο σπίτι, στο Σαρίγερ, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ, εγκαταστάθηκε η οικογένεια του πρόσφυγα από την ανατολική Θράκη Ανδρέα Στάθη, ο οποίος αργότερα έγινε και πρόεδρος του χωριού Χρυσαυγή. Μάλιστα, οι συγχωριανοί του αστειευόμενοι επειδή εγκαταστάθηκε στο σπίτι που γεννήθηκε ο Κεμάλ, τον φώναζαν με το παρατσούκλι «Κεμάλ»! Ο Α. Στάθης πέθανε το 1979 στην Χρυσαυγή.
Το σπίτι του Κεμάλ ήταν χτισμένο από πέτρες και πλιθιά και ήταν διώροφο. Στον επάνω όροφο είχε δύο δωμάτια και κάτω το χαγιάτι. Είχε και αυλή. Βρισκόταν στην άκρη του χωριού μακριά από το τζαμί και δεν ανήκε στην κατηγορία των πλούσιων, αλλά των φτωχών σπιτιών. Ήταν χτισμένο κολλητά με άλλα δύο σπίτια.
Οι ντόπιοι μουσουλμάνοι κάτοικοι, πριν μεταναστεύσουν, θυμούνταν ότι σε νεαρή ηλικία έβοσκαν με τον μικρό Κεμάλ πρόβατα και αγελάδες γύρω από το χωριό. Ήταν ένα συνηθισμένο παιδί της εποχής του. Όμως, στη συνέχεια χωρίς να γνωρίζουν γιατί, η μητέρα του τον πήρε και έφυγαν στηΘεσσαλονίκη.
Οι τοίχοι του σπιτιού του Κεμάλ σώζονταν σε ύψος μισού περίπου μέτρου μέχρι τις αρχές του 1980. Τα σπίτι του όπως και τα υπόλοιπα του χωριού τα είχαν γκρεμίσει οι Θρακιώτες πρόσφυγες το 1924-25 για να πάρουν τις πέτρες και να χτίσουν καινούργια σπίτια στη σημερινή νέα Χρυσαυγή (πιο κοντά στον Λαγκαδά).
Η αλήθεια αυτή αποσιωπήθηκε από τον καλπάζοντα τουρκικό εθνικισμό ο οποίος επιθυμούσε να παρουσιάσει τον Κεμάλ γεννημένο στην μεγάλη πόλη της Θεσσαλονίκης, η οποία άκμαζε και έλαμπε στα Βαλκάνια την εποχή εκείνη, και όχι σε ένα άγνωστο φτωχό χωριουδάκι έξω από τον Λαγκαδά.
Τουρκικές μαρτυρίες
Τούρκοι πρόσφυγες που έφυγαν με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών από το παλιό Σαρίγερ γνώριζαν την αλήθεια και παρά τα ψέματα του τουρκικού εθνικισμού, ερχόντουσαν πριν το 1981, ατομικά κυρίως, για προσκύνημα στον αληθινό τόπο γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ. Υπήρχε μάλιστα ένας ντόπιος αγελαδάρης ο Κωνσταντίνος Γιαμουτζής, ο οποίος γνώριζε πολύ καλά την αληθινή ιστορία και αυτός συνόδευε τους επισκέπτες από την Τουρκία στο Σαρίγερ και τους έδειχνε τα ερείπια του σπιτιού.
Αργότερα άρχισαν να έρχονται και με λεωφορεία από την Τουρκία. Το τελευταίο ήρθε το καλοκαίρι του 2007. Πολλοί επισκέπτες Τούρκοι γνωρίζουν πολύ καλά την αλήθεια και την επιβεβαιώνουν, ότι δηλαδή ο Κεμάλ δεν γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη αλλά στο χωριό αυτό. Μάλιστα, ένας Τούρκος από τη Σμύρνη, προσκύνησε, φίλησε το χώμα και πήρε πέτρες από τα θεμέλια του σπιτιού του Κεμάλ για ενθύμιο. Όταν τον ρώτησαν εάν θα πάει και στο σπίτι της Θεσσαλονίκης, είπε «Αυτό είναι ψέμα. Ντροπή που άλλαξαν τον τόπο γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ. Προσβάλλουν την μνήμη του. Δεν θα επισκεφτώ το ψευτο-σπίτι της Θεσσαλονίκης»
Η ...ομολογία του Τούρκου προξένου
Φαίνεται ότι και κάποιοι Τούρκοι αξιωματούχοι γνωρίζουν την αλήθεια, αλλά δεν τολμούν να την αποκαλύψουν. Το έτος 1981, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μουσταφά Κεμάλ, επισκέφθηκε την Χρυσαυγή (το κτίριο της τότε κοινότητας) ο Τούρκος πρόξενος Θεσσαλονίκης μαζί με τον γραμματέα του (σχετικό ρεπορτάζ στην εφημ. Θεσσαλονίκης ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΒΟΡΡΑΣ, 10 Μαίου 1981) συνοδευόμενοι και από Τουρκικό τηλεοπτικό συνεργείο. Ο ίδιος ήξερε την αλήθεια και γι’ αυτό παρακάλεσε τους κατοίκους να του υποδείξουν το ακριβές σημείο γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ. Στάθηκε με σεβασμό και τράβηξε πολλές φωτογραφίες. Σε κάποια στιγμή αποκάλυψε στους Έλληνες συνοδούς του: «γνωρίζω ότι αυτή είναι η αλήθεια, αλλά είναι δύσκολο να το παραδεχθούμε επίσημα και καταλαβαίνετε το λόγο…». Ο ίδιος προθυμοποιήθηκε να χρηματοδοτήσει την ανέγερση μουσείου, το οποίο θα βοηθούσε και την ανάπτυξη του χωριού…
Το 1981 πάλι, με αφορμή τους …εορτασμούς για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Κεμάλ, οι βουλευτές Νικήτας Βενιζέλος και Κ. Μπαντουβάς, με ερώτησή τους στο Ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών, αμφισβήτησαν επισήμως τη θεωρία ότι το σπίτι δίπλα στο Τουρκικό Προξενείο Θεσσαλονίκης είναι αυτό στο οποίο γεννήθηκε ο Κεμάλ, επικαλούμενοι μάλιστα και αυτοί την μαρτυρία της ίδιας της αδελφής του, της Μακμπουλέ, όπως διασώθηκε σε τουρκικές βιβλιογραφικές πηγές (Aydemir κλπ)
Οι Ελληνικές υπερβολές
Αλλά, ακόμα και αν ο Κεμάλ είχε γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη, τότε σύμφωνα με μαρτυρία που διασώθηκε από την ίδια την αδερφή του, την Μακμπουλέ, «ο Κεμάλ δεν γεννήθηκε σε αυτό το σπίτι, αλλά σε ένα άλλο, σε κοντινή γειτονιά» (βλ. Μουσταφά Κεμάλ, Χ. Χριστοδούλου, Θεσσαλονίκη 2007, σ. 28). Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση το μουσείο έχει στηθεί σε ΛΑΘΟΣ σπίτι.
Γιατί, λοιπόν, το Ελληνικό κράτος δέχθηκε ως πόλη γέννησης του Κεμάλ την Θεσσαλονίκη και πιο συγκεκριμένα το μαϊμού σπίτι της οδού Αγ. Δημητρίου, δίπλα στο Τουρκικό προξενείο;
Η απάντηση βρίσκεται στο φανφαρόνικο κλίμα της Ελληνοτουρκικής προσέγγισης που επικρατούσε την δεκαετία του 1930, όπου πολλές υπερβολές και χειρονομίες φιλίας ανταλλάσσονταν μεταξύ των Ελληνικών (κυρίως) και Τουρκικών κυβερνήσεων. Ο τουρκικός εθνικισμός - με την ανοχή του ιδίου του Κεμάλ - είχε ήδη ανακηρύξει ως πόλη γέννησής του τη Θεσσαλονίκη και δεν θα ήταν ευγενικό εκ μέρους της Ελλάδας να απομυθοποιήσει τον μύθο. Δεν θα είχε άλλωστε καμία σημασία για τα δεδομένα της εποχής εκείνης.
Το 1934 η Ελληνική κυβέρνηση ανάρτησε έξω από το σπίτι-μαϊμού, μία πινακίδα όπου αναφερόταν ότι «εδώ γεννήθηκε ο Μουσταφά Κεμάλ». Και σαν να μην έφτανε αυτό, το 1937 η κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά, σε μία συμβολική κίνηση προς την …φίλη Τουρκία, έδωσε εντολή στο δήμο Θεσσαλονίκης να αγοράσει το μαϊμού-σπίτι από τον Ελληνική οικογένεια (Σεραφειμίδου, έμποροι υποδημάτων), που το κατοικούσε. Όταν η οικογένεια αρνήθηκε να το πουλήσει προφανώς από εθνική ευαισθησία, τότε το κράτος προχώρησε στην υποχρεωτική απαλλοτρίωσή του… Μετά, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κ. Μερκουρίου, ενημέρωσε επίσημα με επιστολή του την κυβέρνηση του Ισμέτ Ινονού, ότι χαρίζει το σπίτι στο Τουρκικό κράτος.
Ο Κεμάλ και η μητέρα του Ζουμπεϊντέ γνώριζαν την αλήθεια, αλλά έκαναν την …πάπια! Άραγε, θα μπορούσαν να πουν, ότι δεν γεννήθηκε σε αυτό το σπίτι, αλλά σε ένα χωριατόσπιτο στην περιοχή του Λαγκαδά; Και τι θα μπορούσε να γίνει; Να τους χαρίσουν ένα γκρεμισμένο χωριατόσπιτο βουτηγμένο στις λάσπες σε ένα άγνωστο χωριό; Αυτό δεν θα ταίριαζε στην εικόνα και στην ιστορία του μεγάλου ηγέτη της σύγχρονης Τουρκίας.
Προφανώς και η Ελληνική κυβέρνηση γνώριζε την αλήθεια, αλλά θέλησε με αυτή την κίνηση να κολακεύσει τον ίδιο τον Κεμάλ. Η επίσημη αναγνώριση του σπιτιού από την ίδια την Ελληνική κυβέρνηση, θα έκλεινε οριστικά το ζήτημα. Όμως πέρα από την επίσημη ιστορία που γράφεται και επιβάλλεται από πολιτικές σκοπιμότητες υπάρχει και η αλήθεια του λαού, η μνήμη του οποίου δεν αλλοιώνεται από τέτοιες σκοπιμότητες. Αυτή καταγράφουμε, όπως διασώθηκε αρχικά από τους μουσουλμάνους κατοίκους του χωριού Σαρίγερ και στη συνέχεια μεταδόθηκε στους χριστιανούς πρόσφυγες. Η αλήθεια στην λαϊκή μνήμη επιβιώνει μέχρι σήμερα. Η Ζαγάλισα διαθέτει άφθονο υλικό από βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις κατοίκων, όπου αποδεικνύονται με λεπτομέρειες όλα τα παραπάνω.
Οι Τούρκοι χαρούμενοι για την ανέλπιστη Ελληνική δωρεά, πήραν το μαϊμού–σπίτι και στη συνέχεια έφεραν μαϊμού έπιπλα και άλλες απομιμήσεις από το ανάκτορα Ντολμά Μπαχτσέ και Τοπ Καπί της Κωνσταντινούπολης, ακόμα και …ρούχα του Κεμάλ και τα εκθέτουν πλέον στο μουσείο δίνοντας την εντύπωση στον σημερινό επισκέπτη του μουσείου, ότι τα μαϊμού έπιπλα και οι φορεσιές χρησιμοποιήθηκαν μέσα σε αυτό το σπίτι, από τον ίδιο τον Κεμάλ. Το χέρι του Κεμάλ ποτέ δεν ακούμπησε αυτά τα ιμιτασιόν έπιπλα…
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το σπίτι είχε κατοικηθεί από Ελληνικές οικογένειες για πολλά χρόνια. Έτσι, η όλη υπόθεση θυμίζει μάλλον θεατρικό σκηνικό σε κωμωδία…στην οποία συνέβαλε και το Ελληνικό κράτος. Όμως, η ιδεολογική λειτουργία του βαμμένου με ροζ χρώμα μαϊμού-σπιτιού είναι έντονη και εκεί κατευθύνονται συστηματικά πλέον σχολεία και σύλλογοι από την Θράκη, προκειμένου να βαθαίνουν ακόμη περισσότερο τον συνειδησιακό εκτουρκισμό των Πομάκων.
Οι Πομάκοι, όταν επισκεπτόμαστε τη Θεσσαλονίκη πρέπει να γνωρίζουμε την αλήθεια. Πρέπει να πάψουμε να τρώμε κουτόχορτο στο ροζ ψευτόσπιτο! Είναι προτιμότερη μια βόλτα στο λούνα παρκ της Θεσσαλονίκης!
Η Ζαγάλισα αποκαλύπτει μετά από προσεκτική επιτόπια έρευνα πολλών μηνών, ότι ο ισχυρισμός της γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ (Ατατούρκ) στη Θεσσαλονίκη είναι ένα μεγάλο και ωραίο ΠΑΡΑΜΥΘΙ, για να κοροϊδεύουν οι Τούρκοι τους εαυτούς τους, αλλά και πολλούς μουσουλμάνους από τη Θράκη. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να τονώσουν το εθνικό φρόνημα, έχει δοθεί «γραμμή», ώστε οποιοδήποτε τουριστικό γκρουπ «Τούρκων» της Ελληνικής Θράκης αποτελούμενο από πολιτιστικούς συλλόγους και κυρίως δημοτικά σχολεία, επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη, να πηγαίνει συμβολικά πρώτα στο …σπίτι του Κεμάλ και μετά οπουδήποτε αλλού. Για τον τουρκικό εθνικισμό το ιστορικότερο αξιοθέατο της Θεσσαλονίκης είναι το …σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ!
Σε πολλά φύλλα των τουρκόφωνων εφημερίδων καταχωρούνται όλο και πιο συχνά φωτογραφίες από συλλόγους και μειονοτικά σχολεία της Θράκης τα οποία επισκέπτονται το …σπίτι του μεγάλου ηγέτη! Έχει γίνει πλέον της μόδας για κάθε «Τούρκο» της Θράκης! Μόνο που το προσκύνημα είναι σε μαϊμού μέρος…
Ο Κεμάλ, δεν γεννήθηκε στην κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη της εποχής εκείνης (δεν ήταν «πρωτευουσιάνος» όπως θέλει να τον παρουσιάζει ο Τουρκικός εθνικισμός), αλλά σε ένα μικρό χωριουδάκι έξω από τον Λαγκαδά, την Χρυσαυγή, όπου μέχρι τα οκτώ περίπου χρόνια του φύλαγε αγελάδες και πρόβατα στους γύρω λόφους! Εκεί πήγε στο δημοτικό σχολείο. Φυσικά σε καμιά τουρκική βιογραφία ή εγκυκλοπαίδεια δεν θα διαβάσετε αυτή την αλήθεια.
Η αλήθεια
Η Ζαγάλισα εδώ και πολλούς μήνες έχει ξεκινήσει μία μεγάλη επιτόπια (και βιβλιογραφική) έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας (ένα τμήμα μόνο) παρουσιάζονται σε αυτό το φύλλο και οι αναγνώστες μας, θα μάθουν αλήθειες που θα αλλάξουν την εικόνα που είχαν για τα πράγματα και για άλλη μια φορά θα αποδειχθεί το πόσο εύκολα οι Τούρκοι, χρησιμοποιούν το ψέμα για να πετύχουν τους στόχους τους. Η αλήθεια όμως δεν κρύβεται και για να χρησιμοποιήσουμε μια δική τους παροιμία «Ο ήλιος δεν κρύβεται με την λάσπη»!
Μαρτυρίες από τη Χρυσαυγή
Όταν οι χριστιανοί ανατολικοθρακιώτες πρόσφυγες πρωτοήρθαν (1922) στο Σαρίγερ (σήμερα Χρυσαυγή), οι Τούρκοι του χωριού δεν είχαν φύγει ακόμα. Έφευγαν σταδιακά κατά ομάδες και χρειάστηκε ένας περίπου χρόνος για να φύγει και η τελευταία οικογένεια. Στο διάστημα αυτό συγκατοίκησαν χριστιανοί πρόσφυγες και ντόπιοι μουσουλμάνοι.
Μάλιστα, αναπτύχθηκαν και κάποιες φιλίες παρά τις εντάσεις της εποχής. Από τους ντόπιους μουσουλμάνους κατοίκους του χωριού έμαθαν οι Έλληνες ότι, ο Κεμάλ είχε γεννηθεί στο χωριό αυτό και μέχρι περίπου οκτώ χρονών είχε μεγαλώσει εκεί. Μάλιστα, λίγα χρόνια πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών, στην Χρυσαυγή, ζούσε και η γριά μαμή που τον είχε ξεγεννήσει (η Φατμέ Χανούμ), η οποία πρέπει να πέθανε γύρω στο 1911.
Τότε, αρχές της δεκαετίας του 1920, ο τουρκικός εθνικισμός δεν είχε προλάβει να δημιουργήσει το μύθο ότι ο Κεμάλ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έτσι ήταν πολύ φυσικό να γνωρίζουν όλοι και να λένε την αλήθεια.
Στο σπίτι, στο Σαρίγερ, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ, εγκαταστάθηκε η οικογένεια του πρόσφυγα από την ανατολική Θράκη Ανδρέα Στάθη, ο οποίος αργότερα έγινε και πρόεδρος του χωριού Χρυσαυγή. Μάλιστα, οι συγχωριανοί του αστειευόμενοι επειδή εγκαταστάθηκε στο σπίτι που γεννήθηκε ο Κεμάλ, τον φώναζαν με το παρατσούκλι «Κεμάλ»! Ο Α. Στάθης πέθανε το 1979 στην Χρυσαυγή.
Το σπίτι του Κεμάλ ήταν χτισμένο από πέτρες και πλιθιά και ήταν διώροφο. Στον επάνω όροφο είχε δύο δωμάτια και κάτω το χαγιάτι. Είχε και αυλή. Βρισκόταν στην άκρη του χωριού μακριά από το τζαμί και δεν ανήκε στην κατηγορία των πλούσιων, αλλά των φτωχών σπιτιών. Ήταν χτισμένο κολλητά με άλλα δύο σπίτια.
Οι ντόπιοι μουσουλμάνοι κάτοικοι, πριν μεταναστεύσουν, θυμούνταν ότι σε νεαρή ηλικία έβοσκαν με τον μικρό Κεμάλ πρόβατα και αγελάδες γύρω από το χωριό. Ήταν ένα συνηθισμένο παιδί της εποχής του. Όμως, στη συνέχεια χωρίς να γνωρίζουν γιατί, η μητέρα του τον πήρε και έφυγαν στηΘεσσαλονίκη.
Οι τοίχοι του σπιτιού του Κεμάλ σώζονταν σε ύψος μισού περίπου μέτρου μέχρι τις αρχές του 1980. Τα σπίτι του όπως και τα υπόλοιπα του χωριού τα είχαν γκρεμίσει οι Θρακιώτες πρόσφυγες το 1924-25 για να πάρουν τις πέτρες και να χτίσουν καινούργια σπίτια στη σημερινή νέα Χρυσαυγή (πιο κοντά στον Λαγκαδά).
Η αλήθεια αυτή αποσιωπήθηκε από τον καλπάζοντα τουρκικό εθνικισμό ο οποίος επιθυμούσε να παρουσιάσει τον Κεμάλ γεννημένο στην μεγάλη πόλη της Θεσσαλονίκης, η οποία άκμαζε και έλαμπε στα Βαλκάνια την εποχή εκείνη, και όχι σε ένα άγνωστο φτωχό χωριουδάκι έξω από τον Λαγκαδά.
Τουρκικές μαρτυρίες
Τούρκοι πρόσφυγες που έφυγαν με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών από το παλιό Σαρίγερ γνώριζαν την αλήθεια και παρά τα ψέματα του τουρκικού εθνικισμού, ερχόντουσαν πριν το 1981, ατομικά κυρίως, για προσκύνημα στον αληθινό τόπο γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ. Υπήρχε μάλιστα ένας ντόπιος αγελαδάρης ο Κωνσταντίνος Γιαμουτζής, ο οποίος γνώριζε πολύ καλά την αληθινή ιστορία και αυτός συνόδευε τους επισκέπτες από την Τουρκία στο Σαρίγερ και τους έδειχνε τα ερείπια του σπιτιού.
Αργότερα άρχισαν να έρχονται και με λεωφορεία από την Τουρκία. Το τελευταίο ήρθε το καλοκαίρι του 2007. Πολλοί επισκέπτες Τούρκοι γνωρίζουν πολύ καλά την αλήθεια και την επιβεβαιώνουν, ότι δηλαδή ο Κεμάλ δεν γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη αλλά στο χωριό αυτό. Μάλιστα, ένας Τούρκος από τη Σμύρνη, προσκύνησε, φίλησε το χώμα και πήρε πέτρες από τα θεμέλια του σπιτιού του Κεμάλ για ενθύμιο. Όταν τον ρώτησαν εάν θα πάει και στο σπίτι της Θεσσαλονίκης, είπε «Αυτό είναι ψέμα. Ντροπή που άλλαξαν τον τόπο γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ. Προσβάλλουν την μνήμη του. Δεν θα επισκεφτώ το ψευτο-σπίτι της Θεσσαλονίκης»
Η ...ομολογία του Τούρκου προξένου
Φαίνεται ότι και κάποιοι Τούρκοι αξιωματούχοι γνωρίζουν την αλήθεια, αλλά δεν τολμούν να την αποκαλύψουν. Το έτος 1981, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μουσταφά Κεμάλ, επισκέφθηκε την Χρυσαυγή (το κτίριο της τότε κοινότητας) ο Τούρκος πρόξενος Θεσσαλονίκης μαζί με τον γραμματέα του (σχετικό ρεπορτάζ στην εφημ. Θεσσαλονίκης ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΒΟΡΡΑΣ, 10 Μαίου 1981) συνοδευόμενοι και από Τουρκικό τηλεοπτικό συνεργείο. Ο ίδιος ήξερε την αλήθεια και γι’ αυτό παρακάλεσε τους κατοίκους να του υποδείξουν το ακριβές σημείο γέννησης του Μουσταφά Κεμάλ. Στάθηκε με σεβασμό και τράβηξε πολλές φωτογραφίες. Σε κάποια στιγμή αποκάλυψε στους Έλληνες συνοδούς του: «γνωρίζω ότι αυτή είναι η αλήθεια, αλλά είναι δύσκολο να το παραδεχθούμε επίσημα και καταλαβαίνετε το λόγο…». Ο ίδιος προθυμοποιήθηκε να χρηματοδοτήσει την ανέγερση μουσείου, το οποίο θα βοηθούσε και την ανάπτυξη του χωριού…
Το 1981 πάλι, με αφορμή τους …εορτασμούς για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Κεμάλ, οι βουλευτές Νικήτας Βενιζέλος και Κ. Μπαντουβάς, με ερώτησή τους στο Ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών, αμφισβήτησαν επισήμως τη θεωρία ότι το σπίτι δίπλα στο Τουρκικό Προξενείο Θεσσαλονίκης είναι αυτό στο οποίο γεννήθηκε ο Κεμάλ, επικαλούμενοι μάλιστα και αυτοί την μαρτυρία της ίδιας της αδελφής του, της Μακμπουλέ, όπως διασώθηκε σε τουρκικές βιβλιογραφικές πηγές (Aydemir κλπ)
Οι Ελληνικές υπερβολές
Αλλά, ακόμα και αν ο Κεμάλ είχε γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη, τότε σύμφωνα με μαρτυρία που διασώθηκε από την ίδια την αδερφή του, την Μακμπουλέ, «ο Κεμάλ δεν γεννήθηκε σε αυτό το σπίτι, αλλά σε ένα άλλο, σε κοντινή γειτονιά» (βλ. Μουσταφά Κεμάλ, Χ. Χριστοδούλου, Θεσσαλονίκη 2007, σ. 28). Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση το μουσείο έχει στηθεί σε ΛΑΘΟΣ σπίτι.
Γιατί, λοιπόν, το Ελληνικό κράτος δέχθηκε ως πόλη γέννησης του Κεμάλ την Θεσσαλονίκη και πιο συγκεκριμένα το μαϊμού σπίτι της οδού Αγ. Δημητρίου, δίπλα στο Τουρκικό προξενείο;
Η απάντηση βρίσκεται στο φανφαρόνικο κλίμα της Ελληνοτουρκικής προσέγγισης που επικρατούσε την δεκαετία του 1930, όπου πολλές υπερβολές και χειρονομίες φιλίας ανταλλάσσονταν μεταξύ των Ελληνικών (κυρίως) και Τουρκικών κυβερνήσεων. Ο τουρκικός εθνικισμός - με την ανοχή του ιδίου του Κεμάλ - είχε ήδη ανακηρύξει ως πόλη γέννησής του τη Θεσσαλονίκη και δεν θα ήταν ευγενικό εκ μέρους της Ελλάδας να απομυθοποιήσει τον μύθο. Δεν θα είχε άλλωστε καμία σημασία για τα δεδομένα της εποχής εκείνης.
Το 1934 η Ελληνική κυβέρνηση ανάρτησε έξω από το σπίτι-μαϊμού, μία πινακίδα όπου αναφερόταν ότι «εδώ γεννήθηκε ο Μουσταφά Κεμάλ». Και σαν να μην έφτανε αυτό, το 1937 η κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά, σε μία συμβολική κίνηση προς την …φίλη Τουρκία, έδωσε εντολή στο δήμο Θεσσαλονίκης να αγοράσει το μαϊμού-σπίτι από τον Ελληνική οικογένεια (Σεραφειμίδου, έμποροι υποδημάτων), που το κατοικούσε. Όταν η οικογένεια αρνήθηκε να το πουλήσει προφανώς από εθνική ευαισθησία, τότε το κράτος προχώρησε στην υποχρεωτική απαλλοτρίωσή του… Μετά, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κ. Μερκουρίου, ενημέρωσε επίσημα με επιστολή του την κυβέρνηση του Ισμέτ Ινονού, ότι χαρίζει το σπίτι στο Τουρκικό κράτος.
Ο Κεμάλ και η μητέρα του Ζουμπεϊντέ γνώριζαν την αλήθεια, αλλά έκαναν την …πάπια! Άραγε, θα μπορούσαν να πουν, ότι δεν γεννήθηκε σε αυτό το σπίτι, αλλά σε ένα χωριατόσπιτο στην περιοχή του Λαγκαδά; Και τι θα μπορούσε να γίνει; Να τους χαρίσουν ένα γκρεμισμένο χωριατόσπιτο βουτηγμένο στις λάσπες σε ένα άγνωστο χωριό; Αυτό δεν θα ταίριαζε στην εικόνα και στην ιστορία του μεγάλου ηγέτη της σύγχρονης Τουρκίας.
Προφανώς και η Ελληνική κυβέρνηση γνώριζε την αλήθεια, αλλά θέλησε με αυτή την κίνηση να κολακεύσει τον ίδιο τον Κεμάλ. Η επίσημη αναγνώριση του σπιτιού από την ίδια την Ελληνική κυβέρνηση, θα έκλεινε οριστικά το ζήτημα. Όμως πέρα από την επίσημη ιστορία που γράφεται και επιβάλλεται από πολιτικές σκοπιμότητες υπάρχει και η αλήθεια του λαού, η μνήμη του οποίου δεν αλλοιώνεται από τέτοιες σκοπιμότητες. Αυτή καταγράφουμε, όπως διασώθηκε αρχικά από τους μουσουλμάνους κατοίκους του χωριού Σαρίγερ και στη συνέχεια μεταδόθηκε στους χριστιανούς πρόσφυγες. Η αλήθεια στην λαϊκή μνήμη επιβιώνει μέχρι σήμερα. Η Ζαγάλισα διαθέτει άφθονο υλικό από βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις κατοίκων, όπου αποδεικνύονται με λεπτομέρειες όλα τα παραπάνω.
Οι Τούρκοι χαρούμενοι για την ανέλπιστη Ελληνική δωρεά, πήραν το μαϊμού–σπίτι και στη συνέχεια έφεραν μαϊμού έπιπλα και άλλες απομιμήσεις από το ανάκτορα Ντολμά Μπαχτσέ και Τοπ Καπί της Κωνσταντινούπολης, ακόμα και …ρούχα του Κεμάλ και τα εκθέτουν πλέον στο μουσείο δίνοντας την εντύπωση στον σημερινό επισκέπτη του μουσείου, ότι τα μαϊμού έπιπλα και οι φορεσιές χρησιμοποιήθηκαν μέσα σε αυτό το σπίτι, από τον ίδιο τον Κεμάλ. Το χέρι του Κεμάλ ποτέ δεν ακούμπησε αυτά τα ιμιτασιόν έπιπλα…
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το σπίτι είχε κατοικηθεί από Ελληνικές οικογένειες για πολλά χρόνια. Έτσι, η όλη υπόθεση θυμίζει μάλλον θεατρικό σκηνικό σε κωμωδία…στην οποία συνέβαλε και το Ελληνικό κράτος. Όμως, η ιδεολογική λειτουργία του βαμμένου με ροζ χρώμα μαϊμού-σπιτιού είναι έντονη και εκεί κατευθύνονται συστηματικά πλέον σχολεία και σύλλογοι από την Θράκη, προκειμένου να βαθαίνουν ακόμη περισσότερο τον συνειδησιακό εκτουρκισμό των Πομάκων.
Οι Πομάκοι, όταν επισκεπτόμαστε τη Θεσσαλονίκη πρέπει να γνωρίζουμε την αλήθεια. Πρέπει να πάψουμε να τρώμε κουτόχορτο στο ροζ ψευτόσπιτο! Είναι προτιμότερη μια βόλτα στο λούνα παρκ της Θεσσαλονίκης!
Πηγή: Ζαγάλισα