τις αγριότητες των Τούρκων το 1955 αλλά και τον
πλούτο τού ελληνικού στοιχείου της Κωνσταντινούπολης
του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΛΦΑ
Ο καλός συνάδελφος και φίλος Νίκος Αποστολίδης είχε αναλάβει να διανθίσει το
μουσικό μέρος της εκδήλωσης για τον λογοτέχνη Θωμά Κοροβίνη (Ιδεοδρόμιο 22 Μαϊου 2013). Το βράδυ όμως έφερε μαζί του και άλλους τρεις πολύ γνωστούς και εκλεκτούς μουσικούς της πόλης (Γιώργος Κωστόπουλος, Δημήτρης Καραμούζας και Σπύρος Ράδης) οι οποίοι μετέτρεψαν τη λογοτεχνική βραδιά σε μουσικοφιλολογικό γεγονός.
Σε αυτό βεβαίως βοήθησαν τόσο ο κοζανίτης λόγιος Βασίλης Καραγιάννης όσο και οι ηθοποιοί Γιώργος Χανδόλιας και Κατερίνα Παρλίτση όπως επίσης και ο ίδιος ο Κοροβίνης: άνετος, εξωστρεφής, γλυκομίλητος και άριστος γνώστης της κωνσταντινοπολίτικης παράδοσης μίλησε για την Μαρίκα την Ταταυλιανή, μια Πολίτισσα κυρά, λογία μα και μποέμισσα, ενώ ο ίδιος τραγούδησε μέχρι τα μεσάνυχτα με την αγαπητική ορχήστρα σκοπούς δικούς μας, ανατολίτικους.
Τα Ταταύλα, λέει ο Θωμάς Κοροβίνης, το 1955 ήταν ένα ελληνικό χωριό μέσα στην Πόλη - αριθμούσε κάπου 2.000 οικογένειες, ενώ άλλες 8.000 ελληνικές οικογένειες ζούσαν στο κοσμοπολίτικο Πέραν. Συνολικά η ελληνική κοινότητα αριθμούσε κάπου 100.000 μέλη εκείνη την εποχή. Πριν το '22 οι Ελληνες πλησίαζαν τους 300.000 και ήταν το 17% τουλάχιστον του πληθυσμού. Δια της κοροβίνειας αφήγησης ομολογουμένως νιώθεις σύγκορμα, σχεδόν οσφραίνεσαι τη γλύκα των πραγμάτων τα οποία γίνονται αντικείμενο της αφήγησης, όπως ακριβώς από τα πεζογραφήματα της πρωτεύουσας των προσφύγων του Ιωάννου νιώθεις τις ζωές της προσφυγικής Θεσσαλονίκης ή όπως από τις παπαδιαμαντικές περιγραφές ανασυγκροτείς τον πολύχυμο μικρόκοσμο της ελληνικής ζωής των Αθηνών ή τον αγροτικό βίο των κατοίκων της Σκιάθου. Αυτό υπηρετεί και ο χάρτης αλλά και η σύνολη τυπογραφική διάρθρωση του μυθιστορήματος: τοπιογραφείται δηλαδή το μυθιστορηματικό ποτάμι ενώ εκατοντάδες λεπτομέρειες εν είδει οδηγού από την πολιτισμική ιστορία της πόλης βρίσκουν παρήγορη αναφορά στις απλόχερα σκορπισμένες σελίδες αγάπης για την Πόλη και τον πολύπαθο βίο της.
Γιατί ένα βιβλίο για το 1955; Σκοπός του Κοροβίνη —όπως διαβάζουμε στο εισαγωγικό μότο με κεφαλογράμματη επίταση—είναι η ανάγνωση της λαβωμένης μνήμης. Με τα δικά του λόγια: «Η κατά το δυνατόν ειλικρινής γνωριμία και η ομόνοια ανάμεσα σε δύο λαούς δεν μπορούν να στηριχτούν στα καμώματα της εκατέρωθεν διπλωματίας και στη νάρκωση της λήθης, παρά μόνο στην ανάγνωση της—προπαντός λαβωμένης—μνήμης» (σ. 7).
