Ο νόμος για τα ΑΕΙ θα εφαρμοστεί, οι καταλήψεις θα οδηγήσουν σε απώλεια του εξαμήνου, είπε σήμερα η υπουργός Παιδείας ενώ έδωσε στη δημοσιότητα 50 ερωταπαντήσεις για το τι ισχύει με βάση τον νέο νόμο καθώς φοιτητές και γονείς, δηλώνουν άγνοια. ( Δείτε αναλυτικά στη συνέχεια
όλες τις απαντήσεις που αφορούν στους φοιτητές, ενώ για να δείτε και τις 50 ερωταπαντήσεις που αφορούν στη δομή του νέου ΑΕΙ και στους διδάσκοντες πατήστε εδώ)
όλες τις απαντήσεις που αφορούν στους φοιτητές, ενώ για να δείτε και τις 50 ερωταπαντήσεις που αφορούν στη δομή του νέου ΑΕΙ και στους διδάσκοντες πατήστε εδώ)
«Η εκπαιδευτική διαδικασία δεν έχει εκπτώσεις. Όλοι πρέπει να αναλάβουν το κόστος του αγώνα τους, τόνισε η κ. Διαμαντοπούλου, απαντώντας για τις καταλήψεις και διευκρίνισε ότι αν δεν γίνουν μαθήματα 13 εβδομάδων, τότε αυτά πρέπει να γίνουν σε άλλο χρόνο. Διαφορετικά ο νόμος προβλέπει ότι δεν μπορούν να γίνουν εξετάσεις σε μαθήματα που δεν έχουν διδαχθεί επί 13 εβδομάδες.
Ειδικότερα, η Α. Διαμαντοπούλου αναφερόμενη στον νόμο, είπε ότι είναι στη διάθεση κάθε συγκλήτου ή φοιτητικού συλλόγου που θα την προσκαλέσει για περαιτέρω διευκρινίσεις επί της εφαρμογής του. Τόνισε δε, ότι είναι αδιανόητο να ζητείται η αλλαγή ενός νόμου, ο οποίος μόλις ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία της Βουλής. Σημείωσε πως είναι «ύβρις προς το ελληνικό κοινοβούλιο» να έρχονται μετά την ψήφιση του νόμου ομάδες με προτάσεις για αλλαγές.
Ειδικότερα, η Α. Διαμαντοπούλου αναφερόμενη στον νόμο, είπε ότι είναι στη διάθεση κάθε συγκλήτου ή φοιτητικού συλλόγου που θα την προσκαλέσει για περαιτέρω διευκρινίσεις επί της εφαρμογής του. Τόνισε δε, ότι είναι αδιανόητο να ζητείται η αλλαγή ενός νόμου, ο οποίος μόλις ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία της Βουλής. Σημείωσε πως είναι «ύβρις προς το ελληνικό κοινοβούλιο» να έρχονται μετά την ψήφιση του νόμου ομάδες με προτάσεις για αλλαγές.
Όπως είπε η υπουργός, ο νέος νόμος θα δημοσιευτεί την Τετάρτη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και προχωράει κανονικά η εφαρμογή του ώστε τον Σεπτέμβριο του 2012 να αναλάβουν πλήρως τα νέα Συμβούλια Διοίκησης των πανεπιστημίων. Η πρώτη φάση εφαρμογής του νέου Νόμου ξεκινάει τον Οκτώβριο. Αυτό σημαίνει ότιαπό αυτή την Τετάρτη το πανεπιστημιακό άσυλο καταργείται και τυπικά.
Οι ερωτήσεις και απαντήσεις του υπουργείου για το νέο νόμο που αφορούν στις σπουδές και τους φοιτητές:
Ερωτήσεις και θέματα σε σχέση με τη νέα δομή οργάνωσης των σπουδών στα Α.Ε.Ι.
Ερωτήσεις και θέματα σε σχέση με το νέο μοντέλο διοίκησης
1. Γιατί η Σχολή περνάει σε πρώτο πλάνο; Συνεχίζουν τα Τμήματα να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο;
Η αναβάθμιση της Σχολής σε βασική ακαδημαϊκή και διοικητική μονάδα, έρχεται να ανατρέψει παθογένειες και κυρίως να εξασφαλίσει μέσω της Κοσμητείας τη συντονισμένη δράση των συναφών τμημάτων/προγραμμάτων σπουδών που ανήκουν στην ίδια Σχολή. Οδηγεί σε μεγαλύτερη διεπιστημονικότητα, καλύτερη αξιοποίηση των πόρων, ευχερέστερη κινητικότητα των φοιτητών, διαμόρφωση ενιαίου προγράμματος σπουδών με κοινά βασικά μαθήματα κτλ. Το Τμήμα με τη μορφή του προγράμματος σπουδών παραμένει η βασική εκπαιδευτική μονάδα, που αποφασίζει και προσδίδει στιβαρή συνεκτικότητα στον οργανισμό του Ιδρύματος, αλλά επωφελείται από την ευελιξία που θα προσφέρει η λειτουργία του μέσα σε μια καλύτερα οργανωμένη Σχολή.
2. Τελικά η εισαγωγή φοιτητών θα γίνεται στις Σχολές ή στα Τμήματα;
Η εισαγωγή των νέων φοιτητών θα εξακολουθήσει να γίνεται στα Τμήματα των Ιδρυμάτων. Παράλληλα, ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα εισαγωγής σε Σχολές, με πρωτοβουλία όμως των Ιδρυμάτων. Με την ανάδειξη των Σχολών ως κεντρικών μονάδων οργάνωσης της ακαδημαϊκής ζωής, και σε συνδυασμό με τις μελλοντικές αλλαγές στον τρόπο εξέτασης για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι., τίθενται οι βάσεις για την περαιτέρω ενίσχυση της εισαγωγής των φοιτητών στις Σχολές.
3. Ποιες άλλες σημαντικές αλλαγές επιφέρει ο νέος νόμος στις σπουδές;
Δημιουργία προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σε συνεργασία με κορυφαία Πανεπιστήμια του εξωτερικού, προσφερόμενων όχι μόνο στην ελληνική γλώσσα. Εισαγωγή διαδικασιών πιστοποίησης όλων των προγραμμάτων σπουδών.
Η διάρκεια σπουδών ορίζεται σε ν+2 χρόνια, όπου ν είναι τα χρόνια που ορίζονται από το πρόγραμμα σπουδών. Μετά από αυτό το χρονικό όριο ο φοιτητής χάνει τα προνόμια που απορρέουν από τη φοιτητική του ιδιότητα, αλλά μπορεί να ολοκληρώσει τις σπουδές του με τις προϋποθέσεις που θέτει το κάθε Α.Ε.Ι.
4. Τελικά τι αλλάζει στη διάρκεια σπουδών; Πώς επηρεάζονται οι ήδη υπάρχοντες φοιτητές;
Τα έτη σπουδών για τα τμήματα που λειτουργούν παραμένουν ως έχουν. Με το νόμο δίδεται η δυνατότητα σε κάθε Α.Ε.Ι. να προσαρμόσει, κατά τη δική του κρίση, τα έτη σπουδών ανά ειδικότητα, με βάση τα προβλεπόμενα όρια, για κάθε έναν από τους τρείς κύκλους σπουδών (τρία έτη και άνω για τις προπτυχιακές σπουδές, ένα έτος τουλάχιστον για τις μεταπτυχιακές σπουδές και τουλάχιστον τρία για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής). Οι σχετικές αποφάσεις έχουν ως προϋπόθεση ότι τμήματα με το ίδιο αντικείμενο σε διαφορετικά Α.Ε.Ι. να έχουν τελικά τα ίδια έτη σπουδών.
Αυτό το οποίο αλλάζει είναι ότι καθιερώνεται η υποχρέωση των φοιτητών να εγγράφονται κάθε εξάμηνο. Σε περίπτωση μη εγγραφής για δύο συνεχόμενα εξάμηνα ο φοιτητής διαγράφεται.
Οι φοιτητές που ήδη είναι εγγεγραμμένοι στα Α.Ε.Ι. κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το έτος πρώτης εγγραφής και τη διάρκεια των κανονικών σπουδών. Ως ορόσημο τίθεται το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012.
- Οι φοιτητές που κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) θα έχουν συμπληρώσει 2ν+1 έτη σπουδών θα διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα ως και το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2013-2014 (δηλαδή για ακόμα 2 έτη ή για 4 εξάμηνα).
- Οι φοιτητές που κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) θα έχουν συμπληρώσει ν+2 έτη σπουδών θα διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα ως και το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2014-2015 (δηλαδή για ακόμα 3 έτη ή για 6 εξάμηνα).
- Οι φοιτητές που κατά το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 (Ιούλιος 2012) δεν θα έχουν συμπληρώσει ν+2 έτη σπουδών θα διατηρούν τη φοιτητική τους ιδιότητα για ακριβώς το διπλάσιο χρόνο σπουδών σε σχέση με τα κανονικά έτη σπουδών.
5. Η διάρκεια φοίτησης θα περιορισθεί στην τριετία;
Ο νέος νόμος εναρμονίζει το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης σπουδών με αυτό των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Έτσι η απόκτηση πτυχίου του πρώτου κύκλου σπουδών (προπτυχιακό επίπεδο) απαιτεί κατ’ ελάχιστο 180 πιστωτικές μονάδες που αντιστοιχούν σε 60 πιστωτικές μονάδες κάθε έτος. Ο αριθμός των πιστωτικών μονάδων που απαιτούνται για την απονομή τίτλου σπουδών από όλα τα ομοειδή προγράμματα σπουδών (πχ. Ιατρική, Χημεία, Φιλολογία κτλ.) θα ρυθμίζεται με προεδρικό διάταγμα που θα λαμβάνει υπόψη τις εισηγήσεις των Πρυτάνεων των ιδρυμάτων, των Κοσμητειών των οικείων σχολών, και της ενισχυμένης Α.ΔΙ.Π. Επομένως, είναι προφανές ότι η διάρκεια σπουδών δεν περιορίζεται στην τριετία και τον τελικό λόγο θα τον έχουν τα ίδια τα Ιδρύματα.
6. Τι είναι τα προγράμματα σύντομου κύκλου σπουδών;
Τα Α.Ε.Ι. ως κατεξοχήν φορείς της δημιουργίας και μετάδοσης της γνώσης μπορούν να προσφέρουν συγκεκριμένα προγράμματα σπουδών σύντομης διάρκειας (ως και 2 χρόνια, 120 πιστωτικές μονάδες), τα οποία θα οδηγούν στην απονομή πιστοποιητικού κατάρτισης σύντομου κύκλου. Ο τίτλος αυτός, όπως είναι φυσικό, δεν θα είναι ισότιμος με τίτλο σπουδών πρώτου κύκλου (προπτυχιακές σπουδές).
7. Ποια είναι η σκοπιμότητα ίδρυσης Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών;
Η δυνατότητα για ίδρυση Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών έρχεται να καλύψει ένα κενό, που ήδη πολλά Ιδρύματα έχουν προσπαθήσει, με άτυπο τρόπο, να αντιμετωπίσουν με τη συνολική οργάνωση των σπουδών δεύτερου και τρίτου κύκλου εντός του Ιδρύματός τους. Η λειτουργία μιας ενιαίας Σχολής στην οποία θα οργανώνονται και θα διεξάγονται όλα τα μεταπτυχιακά προγράμματα του Ιδρύματος θα έχει θετικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τη διεπιστημονικότητα, την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων υποδομής και τη διαφάνεια.
8. Πώς θα οργανωθεί η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και σε τι αποσκοπεί;
Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση διευκολύνει την παρακολούθηση προγραμμάτων σπουδών χωρίς φυσική παρουσία στο Α.Ε.Ι. στο πλαίσιο της διά βίου εκπαίδευσης, τα οποία ρητά δεν οδηγούν σε πτυχίο πρώτου κύκλου σπουδών, καθώς αυτό θα παρέκαμπτε τη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων.
9. Υπάρχει ανησυχία ότι τα προγράμματα σύντομης φοίτησης, διά βίου μάθησης κτλ. υποβαθμίζουν τα Α.Ε.Ι. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Αντίθετα, ο νόμος αναβαθμίζει την επαφή και σχέση των Α.Ε.Ι. με την κοινωνία. Τα Α.Ε.Ι., εφόσον το επιθυμούν, μπορούν να ανοίξουν προς την κοινωνία, χωρίς καμία επίπτωση στον καθαυτό σκοπό και έργο τους.
10. Ποια είναι η σκοπιμότητα υιοθέτησης τους συστήματος πιστωτικών μονάδων ECTS;
Σήμερα, σχεδόν όλα τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), αλλά και γενικότερα στις 68 χώρες ανά τον κόσμο που έχουν μέχρι τώρα υπογράψει τη Διαδικασία της Μπολόνια, εφαρμόζουν το σύστημα των πιστωτικών μονάδων ECTS (European Credit Transfer System). Το σύστημα διευκολύνει την κινητικότητα των φοιτητών μεταξύ Α.Ε.Ι. του εσωτερικού και του εξωτερικού καθώς και την αναγνώριση των αποκτώμενων γνώσεων.
11. Αλλάζει κάτι στα επαγγελματικά δικαιώματα;
Ο νέος νόμος δεν μεταβάλλει την ισχύουσα νομοθεσία για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. της χώρας.
12. Τι αλλάζει με τις εισαγωγικές στα Α.Ε.Ι.;
Στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει καμία αναφορά σε θέματα εισαγωγής στα Α.Ε.Ι.
Ερωτήσεις και θέματα που αφορούν στους φοιτητές
1. Τι θα ισχύει για τα πτυχία 3ετούς φοίτησης;
Η αλλαγή της συνολικής διάρκειας των σπουδών δεν είναι υποχρεωτική και δεν μπορεί παρά να αφορά σε όλα τα αντίστοιχα τμήματα. Για παράδειγμα, για να οριστεί ότι η απόκτηση πτυχίου από το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών θα πραγματοποιείται μετά από φοίτηση τριών ετών, θα πρέπει τα τμήματα Φυσικής όλων των Πανεπιστημίων να συμφωνήσουν σε αυτό, συμπεριλαμβανομένης και της ΑΔΙΠ.
Η δυνατότητα τριετούς φοίτησης θεσπίζεται για περιπτώσεις τμημάτων τα οποία σύμφωνα με αντικειμενικά και επιστημονικά κριτήρια δεν έχουν λόγο να λειτουργούν πέραν της τριετίας, αφού ο χρόνος αυτός επαρκεί για την κάλυψη όλης της αναγκαίας ύλης. Σε κάθε περίπτωση τα ιδρύματα θα έχουν τον τελικό λόγο.
2. Με το νέο νόμο θίγονται τα κεκτημένα των δωρεάν παροχών (σε δίδακτρα, στέγαση, σίτιση κτ.λ.);
Η υποχρέωση της Πολιτείας για την παροχή δωρεάν Παιδείας στους φοιτητές των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων είναι αδιαπραγμάτευτη. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση επιβολής διδάκτρων στον προπτυχιακό κύκλο σπουδών. Ως προς τη σίτιση και τη στέγαση, το Υπουργείο ήδη επεξεργάζεται το νέο στρατηγικό σχεδιασμό αναφορικά με τη λειτουργία των φοιτητικών εστιών, με στόχο την αρτιότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων στέγασης και σίτισης των φοιτητών.
3. Καταργείται η δωρεάν διανομή συγγραμμάτων μετά από 3 χρόνια;
Το αντίθετο. Σε ό,τι αφορά στη δωρεάν παροχή έντυπων συγγραμμάτων, παραμένει η διανομή τους μέσω της υπηρεσίας «ΕΥΔΟΞΟΣ», που λειτούργησε για πρώτη φορά το 2010-2011, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Επιπλέον, όλη η απαιτούμενη από τους καθηγητές ύλη για κάθε μάθημα θα είναι σταδιακά προσβάσιμη από το διαδίκτυο δωρεάν, από όλους τους φοιτητές. Η ηλεκτρονική πρόσβαση σε όλη την ύλη είναι και θα παραμείνει δημόσια υποχρέωση.
4. Τι προβλέπει ο νέος νόμος για τις μετεγγραφές και την κινητικότητα των φοιτητών;
Το καθεστώς που διέπει πλέον τις μετεγγραφές ορίζεται με προηγούμενο Νόμο, ο οποίος «ενσωμάτωσε» τις μετεγγραφές στην διαδικασία των Πανελληνίων Εξετάσεων. Στο νέο νόμο υπάρχουν ρυθμίσεις που καθιερώνουν την κινητικότητα των φοιτητών, με τη θεσμοθέτηση της δυνατότητα αλλαγής κατεύθυνσης μέσα στη σχολή (σταδιακή εφαρμογή), την παρακολούθηση μαθημάτων που προσφέρονται από άλλες σχολές και τη θεσμοθέτηση της ανταλλαγής φοιτητών μεταξύ και των ελληνικών Α.Ε.Ι. – δηλαδή μια μορφή εσωτερικού ERASMUS.
5. Ο νέος νόμος προβλέπει άτοκα δάνεια για τους φοιτητές. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτή η εξαγγελία;
Με το νόμο θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα χορήγησης άτοκων δανείων με εγγύηση του δημοσίου και στους προπτυχιακούς φοιτητές με έναρξη εξόφλησης μετά την εξασφάλιση εργασίας και την απόκτηση εισοδήματος.
6. Είναι κοινή διαπίστωση η αρνητική εικόνα που συχνά δημιουργείται από την έντονη εμπλοκή των κομματικών παρατάξεων στα Α.Ε.Ι. Αλλάζει κάτι ουσιαστικά με το νέο-πλαίσιο;
Είναι αλήθεια ότι οι κομματικές παρατάξεις και νεολαίες προβαίνουν πολλές φορές σε ενέργειες που στρεβλώνουν την έννοια του συνδικαλισμού και της συμμετοχής στα κοινά. Οι φοιτητικές νεολαίες πρέπει να έχουν θέση και ρόλο εντός του Ιδρύματος αλλά όχι με την μορφή συναλλαγών «κάτω από το τραπέζι» με τις εκάστοτε διοικήσεις. Είναι επίσης απαραίτητες και χρήσιμες ώστε να προάγεται ο ρόλος του φοιτητή και τα δικαιώματα του συνολικά, αλλά όχι να εξυπηρετούνται ατομικά συμφέροντα και να δημιουργούνται διαπλοκές. Ο νέος νόμος-πλαίσιο με την αναδιάρθρωση των οργάνων των Α.Ε.Ι. και του τρόπου εκλογής τους, την εισαγωγή του Συμβουλίου και την ταξινομική ψήφο, διασφαλίζει ένα νέο περιβάλλον διαφάνειας και σωστής άσκησης των δικαιωμάτων όλων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας.
7. Στο συμβούλιο ιδρύματος ο μοναδικός εκπρόσωπος των φοιτητών μεταξύ των λοιπών δεκατεσσάρων μελών θα έχει τα ίδια δικαιώματα ή ο ρόλος του θα είναι περιορισμένος;
Ο εκπρόσωπος των φοιτητών θεωρείται ένα εκ των «εσωτερικών μελών» του Συμβουλίου και μετέχει πλήρως σε όλες τις εργασίες και αποφάσεις.
8. Ανακοινώθηκε η θεσμοθέτηση του «συνηγόρου του φοιτητή». Θα είναι ουσιαστικές οι αρμοδιότητές του;
Ο «Συνήγορος του φοιτητή» είναι μία καινοτομία που προτάθηκε από τους φοιτητικούς συλλόγους. Συνιστά αυτοτελές γραφείο και σκοπό έχει τη διαμεσολάβηση μεταξύ φοιτητών, καθηγητών ή διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος. Δεν έχει αρμοδιότητα σε θέματα εξετάσεων και βαθμολογίας των φοιτητών.
9. Υπάρχει πρόνοια για τους εργαζόμενους φοιτητές;
Το Υπουργείο σε όλες του τις αποφάσεις λαμβάνει υπόψη την ανάγκη υποστήριξης των εργαζόμενων νέων. Ως προς τη διάρκεια σπουδών, οι εργαζόμενοι (με επίσημη εργασία άνω των 20 ωρών την εβδομάδα) θα μπορούν να παρατείνουν τις σπουδές τους σε χρόνο διπλάσιο των κανονικών σπουδών (ν+ν έτη, όπου ν τα κανονικά έτη σπουδών).
10. Πτυχία χωρίς αντίκρισμα αποκαλούν πολλοί τα πτυχία των Ελληνικών Α.Ε.Ι. Τι προβλέπει ο νέος Νόμος, ώστε να έχουν τα πτυχία πιο ουσιαστικό περιεχόμενο και αντίκρισμα;
Η έλλειψη σύνδεσης των ΑΕΙ με την αγορά εργασίας δημιουργεί την εντύπωση έλλειψης αντικρίσματος των πτυχίων που αυτά παρέχουν. Για το λόγο αυτό διασυνδέονται ουσιαστικά τα Α.Ε.Ι. με την κοινωνία και την οικονομία άλλα και γίνεται σημαντική προσπάθεια να δημιουργηθούν δυνατότητες διεπιστημονικών σπουδών, περισσότερες επιλογές και υιοθέτηση του συστήματος των ακαδημαϊκών μονάδων.
Ερωτήσεις και θέματα που αφορούν στο ακαδημαϊκό άσυλο
11. Το 1982 καθιερώθηκε το άσυλο, σήμερα καταργείται;
Το πανεπιστημιακό άσυλο -που αποτελούσε κατάκτηση της δημοκρατίας μας- στην εποχή μας έχει εξελιχθεί σε χώρο όπου: παρεμποδίζεται η ελεύθερη έκφραση και μετάδοση της επιστημονικής γνώσης, επικρατούν ακραίες μειοψηφικές απόψεις, καταστρέφεται η πνευματική περιουσία και πολιτιστική κληρονομιά και καταπατούνται οι δημοκρατικές ελευθερίες. Συνεπώς, το άσυλο όπως το γνωρίζαμε στο παρελθόν καταργείται, ενώ είναι βασική αρχή του νόμου η ακαδημαϊκή ελευθερία.
