Τετάρτη 16 Μαρτίου 2011

24γράμματα: Τσολιάς, Φέσι, Καριοφίλι κ.ά.

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Τσολιάς, ο κουρελής: Ετοιμαζόμαστε για την Εθνική Γιορτή και καλό είναι να φρεσκάρουμε στη μνήμη μας ορισμένες λέξεις των ημερών που έχουν συνδυαστεί με τον πολιτισμό των Ελλήνων, αλλά δεν είναι ελληνικές.

Μια απ αυτές είναι και η τουρκική λέξη Τσολιάς. Προέρχεται από το τουρκικό çul (< αραβικό cull) και σημαίνει το “κουρέλι”, “το παλιόρουχο”. Κατά το λεξικό του Μπαμπινιώτη: “φαίνεται ότι η λέξη είχε αποδοθεί μειωτικά στους κλέφτες και τους αρματολούς (από τους Τούρκους) επειδή η φουστανέλα ήταν ραμμένη από πολλά μικρά κομμάτια υφάσματος). Η λέξη τσολιάς είναι ομόρριζη με τη λέξη τσόλι και τσούλι. Στα 24γράμματα θα διαβάσετε και την ιστορία της λέξης ο εύζωνος. Φέσι, το εκ Μαρόκου: Αντίθετα με ότι πιστεύουν οι περισσότεροι το Φέσι δεν είναι Τουρκικής προέλευσης. Η προέλευση του είναι από την πόλη Φες (εξ ου και το όνομα) ή Φεζ (αραβ. فاس Fās, γαλλ. Fès) του Μαρόκου. Μέχρι το 19ο αιώνα, η πόλη Φες ήταν η μοναδική πηγή για τα παραδοσιακά καπέλα με το ιδιαίτερο κόκκινο χρώμα. Στην Τουρκία η χρήση του φεσιού απαγορεύτηκε το 1925. Ο ίδιος, ο Ατατούρκ, χαρακτήρισε το φέσι ως "παρακμιακό" και το κατήγγειλε ως "κάλυμμα της κεφαλής των Ελλήνων". 24γράμματα Το Ιταλικό Καριοφίλι: Η λέξη καριοφίλι, αντίθετα, είναι Ιταλική. Στις αρχές του 1800 τα “Καλάσνικοφ” της εποχής ήταν τα φημισμένα όπλα της Ιταλικής εταιρείας “Carlo e Figli” (: Κάρλο και υιοί). Αυτό το “Carlo e Figli”> “Κάρλο ε φίλιι”, οι Έλληνες το πρόφεραν ως καριοφίλι και έτσι και έμεινε στο ελληνικό λεξιλόγιο και υμνήθηκε από τη Δημοτική και τη Λόγια ποίηση. Στα 24γράμματα θα διαβάσετε και άλλες ερμηνείες για το καριοφίλι


Μήπως ξεχάσατε να στείλετε ένα βιβλίο στο Καστελόριζο;
Όποτε και αν το θυμηθείτε θα είναι καλοδεχούμενη η προσφορά Σας (πληροφορίες εδώ)
και 1450 άρθρα στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα.

Δείτε όλο το αρχείο από την “λέξη της εβδομάδας” αλλά και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στη διεύθυνση
http://www.24grammata.com/.