Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011

Κινούμενη άμμος το έδαφος του θεσσαλικού κάμπου



Ανησυχία έχουν προκαλέσει οι ρωγμές που έκαναν την εμφάνισή τους στο έδαφος και στα σπίτια χωριών του θεσσαλικού κάμπου όπως το Κιλελέρ, το Αρμένιο, το Στεφανοβίκι, το Μελίσσι.

Σύμφωνα με τα «Νέα», ως και 14 εκατοστά τον χρόνο βυθίζεται το έδαφος του θεσσαλικού κάμπου εξαιτίας της υπεράντλησης υδάτων. Έλληνες επιστήμονες που εξέλιξαν μια πρωτοποριακή τεχνική για να αξιολογούν δορυφορικά δεδομένα διαπίστωσαν για πρώτη φορά ότι τουλάχιστον από το 1992 ο κάμπος καθιζάνει από το κενό που δημιουργεί η άντληση νερού στους υδροφόρους ορίζοντες.

Από την πόλη της Λάρισας μέχρι τη λίμνη Κάρλα στα νοτιοανατολικά, μία απέραντη έκταση από καλλιεργούμενες εκτάσεις δείχνει να παραμορφώνεται κάθε χρόνο εξαιτίας της υπεράντλησης νερού για άρδευση.
«Τα σπίτια μπορούν να απορροφήσουν παραμορφώσεις του εδάφους μέχρι 3-4 εκατοστά αλλά σε πολλές περιπτώσεις η κατάσταση είναι σοβαρότερη», είπαν μηχανικοί στον επίκουρο καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας Ισαάκ Παρχαρίδη, που μαζί με συναδέλφους του από τον ΟΑΣΠ και το ΙΓΜΕ επισκέφθηκε την περιοχή.
Ο κ. Ι. Παρχαρίδης είναι ειδικός σε θέματα παρατήρησης φυσικών καταστροφών της γης από το διάστημα με χρήση δορυφορικών συστημάτων. Ο ίδιος μαζί με συνεργάτες του στο πανεπιστήμιο εξέλιξε τα τελευταία χρόνια την τεχνική της συμβολομετρίας ραντάρ, η οποία χρησιμοποιεί τα «μάτια» δορυφόρων σε απόσταση 800 χιλιομέτρων από τη Γη για να αποτυπώνει την παραμόρφωση που υφίσταται το έδαφος ή αντικείμενα, ακόμα και όταν αυτή είναι 1 με 2 χιλιοστά τον χρόνο.
Αυτό έκαναν και στην περίπτωση της Θεσσαλίας, όπου με χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό διαστήματος αξιοποίησαν δύο δορυφόρους του Οργανισμού, οι οποίοι πραγματοποιούν μία πλήρη περιφορά της Γης, από Βορά προς Νότο, κάθε 35 ημέρες.
«Είναι εποχικό το φαινόμενο που συμβαίνει στη Θεσσαλία. Και αρκετά σοβαρό. Για να αρδευτούν οι απέραντες καλλιεργούμενες εκτάσεις, απαιτείται η άντληση τεράστιων ποσοτήτων νερού από τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες. Όταν το νερό αντλείται, χωρίς να αναπληρώνεται άμεσα λόγω μειωμένων βροχοπτώσεων, τότε βαθιά στο υπέδαφος της γης δημιουργείται ένα κενό το οποίο έρχεται να καλύψει το ίδιο έδαφος με αποτέλεσμα στην επιφάνεια της Γης να δημιουργείται η καθίζηση». Και όπως απέδειξε η πολύμηνη μελέτη των δορυφορικών δεδομένων, η καθίζηση αυτή μπορεί να φθάσει κάθε χρόνο τα 10 έως και τα 14 εκατοστά.
Είναι ένα φαινόμενο που αρχίζει από τον Μάιο και διαρκεί μέχρι τον Οκτώβριο. Όταν οι βροχές επανέρχονται τον χειμώνα και οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες εμπλουτίζονται ξανά, η παραμόρφωση ομαλοποιείται σε έναν μικρό βαθμό καθώς το έδαφος ανυψώνεται λίγα εκατοστά. Στην αρχική του θέση δεν επανέρχεται όμως. Η καθίζηση στον κάμπο δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Συμβαίνει εδώ και 18 χρόνια. Η ομάδα του κ. Παρχαρίδη κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα όταν κατάφερε να διαβάσει και τις πληροφορίες που κατέγραφαν οι δορυφόροι ήδη από το 1992, όταν εκτοξεύτηκαν στο διάστημα. Τις πληροφορίες αυτές συγκέντρωναν οι δορυφόροι αλλά εκείνα τα χρόνια δεν είχαν αναπτυχθεί οι απαραίτητες τεχνολογίες για να τις αξιοποιήσουν. Το έκαναν λοιπόν «αναδρομικά» στο Χαροκόπειο.
οί δορυφοροί ρανταρ που αξιοποίησαν οι ερευνητές στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο μπορούν και καταγράφουν με θαυμαστή ακρίβεια την απόσταση που τους χωρίζει από την επιφάνεια του εδάφους της Γης. Την απόσταση αυτή αποτυπώνουν στα επιστημονικά τους όργανα και καθώς διαγράφουν την ίδια τροχιά επί χρόνια πάνω από τις ίδιες περιοχές, είναι σε θέση να αναδεικνύουν ακόμη και την παραμικρή παραμόρφωση, ενός ή δύο χιλιοστών που είναι δηλαδή αόρατη με γυμνό μάτι.
Στον θεσσαλικό κάμπο, όμως, τα σημάδια της παραμόρφωσης είναι ορατά σε σπίτια. Οι επιστήμονες του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού - Προστασίας και του ΙΓΜΕ τις κατέγραψαν. Και διερευνούν το ενδεχόμενο η παραμόρφωση αυτή να εκτονώνεται κατά μήκος κάποιων ρηγμάτων. Οι επιπτώσεις της καθίζησης είναι ορατές και σε δρόμους. Από την ίδια περιοχή διέρχεται και η γραμμή του τρένου.
Η τεχνική αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα και σε πολλές άλλες περιπτώσεις στις οποίες η εδαφική παραμόρφωση ανεξάρτητα από το αίτιο μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στις υπερκείμενες κατασκευές και υποδομές.


Πηγή: Τα Νέα